Hesap Planının Tanımlanması ve Şirket Koduna Tayini (OB13/OB62)

SAP muhasebe modülünde şirket kodundan sonra gelen en önemli yapı hesap planıdır. Hesap planı, en fazla 4 karakterli bir kod, tanım ve ...

SAP muhasebe modülünde şirket kodundan sonra gelen en önemli yapı hesap planıdır. Hesap planı, en fazla 4 karakterli bir kod, tanım ve açılacak hesapların uzunluğu belirtilerek oluşturulur.

Her defteri kebir bir hesap planına göre kurulur. Defteri kebir hesaplarının tanımları hesap planında sıralanmış bir biçimde bulunur. Söz konusu tanımlar esas olarak hesap numarası, hesap adı ve hesabın Kâr/Zarar türü hesap mı yoksa bilanço türü hesap mı olduğunu gösteren hesap türünden oluşur. SAP muhasebe sisteminde sınırsız sayıda hesap planı tanımlanabilir. Her şirket koduyla ilgili olarak defteri kebir için bir hesap planı belirtmek gerekir. Söz konusu hesap planı bu şirket koduna tayin edilir. Bir hesap planı birden çok şirket tarafından kullanılabilir. Bu da söz konusu şirketlerin defteri kebirlerinde aynı yapının bulunduğu anlamına gelir.

Hesap planı tanımlarını yapmak için IMG • Mali muhasebe (yeni) • Defteri kebir muhasebesi (yeni) • Ana veriler • Ana hesaplar • Ön çalışmalar • Hesap planlama listesini düzenle (OB13) menü yolu izlenir.

Tanımlanan hesap planını şirket koduna tayin için ise; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Defteri kebir muhasebesi (yeni) • Ana veriler • Ana hesaplar • Ön çalışmalar • Şirket kodunun hesap planına tayini (OB62) menü yolu izlenir.

Şirket koduna üç tip hesap planı atanabilir:

• Operasyonel hesap planı
• Ülke hesap planı
• Grup hesap planı

Her şirket kodu tam olarak bir tane operasyonel hesap planına atanır. Operasyonel hesap planı, bir şirket koduna kayıt gönderirken kullanılan hesaplar topluluğudur; örneğin, eğer FB50 işlemi ile kayıt gönderiyorsanız ve belirli bir hesaba bakmak için filtre belirtirseniz, filtre operasyonel hesap planındaki hesaplar içinde arama yapar. OBY6 işlemini kullanarak operasyonel hesap planını şirket koduna tayin edersiniz.

Ülke hesap planı; yerel, ülkeye özgü hesaplar ile bir finansal tablo versiyonu oluşturmak için kullanılabilir. Uyarlama esnasında OBY6 işlemi ile ülke hesap planını şirket koduna tayin edersiniz. Sonra, şirket kodunda oluşturulan her operasyonel hesaba karşılık, şirket koduna atanmış olan ülke hesap planından seçilen alternatif yerel hesabı belirtin. Kayıt esnasında, sadece operasyonel hesap planına kayıt gönderirsiniz; ancak, bu kayıtlar ülke hesapları veya grup hesapları tarafından rapor edilebilir. Raporlamada (özellikle Bilanço ve kâr/zarar tabloları, rapor RFBILA00) alternatif hesaplarını kullanabilirsiniz.

Grup hesap planı, doğrudan operasyonel hesap planına atanır ve konsolidasyon amaçlı kullanılabilir.
Bu bölüm hesap planının yaratılması ile ilgilidir; süreç hesap planının türü ne olursa olsun aynıdır.

OB13 işlemini kullanın ve hesap planını (dört basamak uzunluğunda, alfa numerik) ve tanımı belirtin. Daha sonra, ek olarak aşağıdaki uyarlama ayarlarını belirtin (Şekil 3.7).

• (1) Bakım Dili (Maint.language)
  FS00 işleminde bir hesabın tanımına bakım yaptığınız zaman, tanım oturum açma dilinde değil fakat burada belirtilen dilde kaydedilir. Eğer tanımı diğer dillere çevirmek isterseniz, FS00 işleminin Ahtr. Sözcük/Çeviri sekmesinde bunu belirtin. Bu durumda, hesabı kullandığınızda, oturum açma dilindeki tanım görünür.
• (2) Ana Hesap Numarası Uzunluğu (Length of G/L account number)
  Burada hesap planında ait hesap numarasının maksimum uzunluğu belirtin.
• (3) Maliyet Muhasebesi Entegrasyonu (Controlling integration)
  Burada birincil masraf çeşitlerinin nasıl tanımlandığı kararlaştırılır. Birincil masraf çeşidi bir defteri kebir hesabı ile bire-bir ilişkisi olan Maliyet Muhasebesi nesnesidir ve ilk olarak Mali Muhasebe hesap planında oluşturulması gerekir. Masraf çeşidi, maliyet ve gelirleri Mali Muhasebeden, Maliyet Muhasebesine aktarmak için kullanılır.) İki olası seçenek vardır:
• Manuel masraf çeşidi yarat: Bir P&L (Profit&Lost) hesabı kaydettiğinizde, ilişkili hiçbir birincil masraf çeşidi yaratılmaz. Masraf çeşidini manuel olarak yaratmanız gerekir. (Münferit veya toplu olarak)
• Otomatik masraf çeşidi yarat: Bu durumda, bir P&L hesabı kaydettiğinizde, TKSKA uyarlama tablosuna göre, otomatik olarak bir birincil maliyet merkezi yaratılır.
• (4) Şirketler Topluluğu Hesap Planı (Group Chart of Accts.)
  Burada operasyonel hesap planını şirketler topluluğu hesap planı ile ilişkilendirin.
• (5) Bloke (Blocked)
  Bu ayar şirket kodu seviyesinde hesap oluşturulmasını engeller, ancak hesap planı seviyesinde engellemez.

Şekil 3.7 Hesap Planının Tanımlanması

* Örnek SAP Muhasebe Holding firması için yeni bir hesap planı yaratılmayıp SAP standartlarında Türkiye için mevcut olan CATR hesap planı kullanılmıştır.