FI Modülünde Stopaj Vergisi Uyarlaması

Stopaj vergisi (İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Arjantin, Brezilya, Güney Kore ve Türkiye gibi ülkelerde uygulanır) ...

Stopaj vergisi (İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Arjantin, Brezilya, Güney Kore ve Türkiye gibi ülkelerde uygulanır) gelir akışının başında vergiye tabi tarafın kazancından düşülen (tevkif edilen) ama aslında vergi makamlarına vergi kesintisi yapmaya yetkili olan diğer tarafça ödenen vergidir. Örneğin, siz (müşteri olarak) stopaj vergisine tabi bir satıcıdan mal veya hizmet aldığınızda, geçerli stopaj vergisini düştükten sonra satıcıya ödeme yaparsınız ve kesilen vergiyi doğrudan vergi makamlarına ödersiniz. Bazı ülkelerde bu gelir vergisi olarak da bilinir: İşveren (yani müşteri) vergiyi, çalışanların (yani satıcılar) maaşından kaynakta kesinti yapar. Bu kesinti, çalışanlar (yani satıcılar) tarafından sunulan hizmetler için maaş ödendiği sırada yapılır ve işveren bu kesilen vergiyi belirtildiği şekilde, periyodik aralıklarla vergi dairelerine öder. Çalışanlar mali yılın sonunda işverenden vergi ödeme bilgilerini alır.

SAP yazılımında stopaj vergisi iki şekilde karşınıza gelir:

Klasik Stopaj Vergisi (WT)

Klasik stopaj vergisi (veya kısaca stopaj vergisi) SAP R/3’ün 4.0 sürümünden önce yaygın olarak kullanımdaydı ve satıcılar muhasebesinde bir vergi olarak desteklenmekteydi. Satıcı kalemi bazında stopaj vergisi koduna izin vermekte ve ödeme sırasında vergi hesaplanmasını desteklemekteydi.

Genişletilmiş Stopaj Vergisi (EWT)

4.0 sürümünde tanıtılan EWT (Extended withholding tax) ek olarak, bir iş ortağı için birden fazla stopaj çeşidi atanmasını destekler ve kısmi ödemeler için vergi hesaplanmasına izin verir. EWT aşağıda belirtildiği gibi; hem müşteriler muhasebesi hem de satıcılar muhasebesi açısından stopaj vergisini destekler:

• Satıcılar muhasebesi açısından: Sizin satıcınız stopaja tabidir ve şirket kodunuz (müşteri olarak) vergiyi tahsil etmek ve ödemekle yükümlüdür (Şekil 7.15).
• Müşteriler muhasebesi açısından: Şirket kodunuz (satıcı olarak) stopaja tabidir ve müşterileriniz onlarla yapılabilecek tüm işlemleriniz için stopaj vergisini düşerler.

Şekil 7.15 Satıcılar Muhasebesi Açısından Stopaj Vergisi

Eğer SAP kurulumunu şimdi yapıyorsanız, sadece EWT uyarlaması yapmanız yeterlidir. Halen WT kullanıyorsanız, SAP’nin Stopaj Vergisi Dönüştürme (Withholding Tax Changeover) işlevini kullanarak EWT’ye geçiş yapabilirsiniz. WT kullanıyorsanız, tüm şirket kodlarınızda halen var olan stopaj vergisi verilerini çevirmeden EWT’yi etkinleştirmemeniz gerekir.

Giden ödeme (A/P) ya da gelen ödeme (A/R) stopaj vergisi kadar düşüldükten sonra kaydedilir. Bazı ülkelerde stopaj vergisi kaydı ödeme kaydı ile eş zamanlı yapılır. Ancak; Türkiye, Brezilya veya İspanya gibi bazı ülkelerde faaliyet gösteriyor iseniz fatura kaydı sırasında vergi kesintisi yapmanız gerekir.

Genişletilmiş stopaj vergisi sürecinin tamamı, stopaj vergisi türü ve stopaj vergisi kodu kullanılarak şekillendirilir. Stopaj vergisi türü temel hesaplama kuralları ve stopaj kaydetme zamanını belirtirken, stopaj vergisi kodu uygulanacak vergi yüzde oranını belirtir. Belirli bir stopaj vergisi türü için birden fazla stopaj vergisi kodu tanımlayabilirsiniz. Belirli bir işlem birden fazla çeşitte stopaj vergisi gerektiriyor ise birden fazla stopaj türü tanımlamanız gerekir. Bir satır kalemi girerken, bu stopaj vergisi türlerinin her biri için uygun stopaj vergisi verileri girebilirsiniz.

Burada yalnızca, satıcılar muhasebesi açısından genişletilmiş stopaj vergisini inceleyeceğiz. Bir ülkenin özel gereksinimlerini karşılamak üzere farklı özelliklerin gerekebileceğini ve uyarlamada birden fazla doğru çözümün olduğunu unutmayın. Aşağıdaki bölümlerde Türkiye’de genişletilmiş stopaj vergisini yapılandırmak için yürütülmesi gereken önemli adımlara bakalım.

• [accordion]
• Genişletilmiş Stopaj Vergisinin Etkinleştirilmesi 
• Sistemde ilk adım olarak genişletilmiş stopaj vergisini etkinleştirebilir ya da diğer tüm ayarları tamamladıktan sonra etkinleştirme yapabilirsiniz. Her iki durumda da; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Şirket kodu • Genişletilmiş stopaj vergisinin etkinleştirilmesi menü yolu izlenir ve açılan ekranda genişletilmiş stopaj vergisini etkinleştirmek istediğiniz tüm şirket kodlarında Gnşl.SV onay kutucuğu seçilir.
  

  

  Şekil 7.16 Genişletilmiş Stopaj Vergisinin Etkinleştirilmesi

  Genişletilmiş stopaj vergisini etkinleştirirseniz, klasik stopaj vergisine geri dönemezsiniz, ancak tersi mümkündür.

  Yürütülmesi gereken bir sonraki adım, stopaj vergisi için gerekli tüm temel ayarları tamamlamaktır.
• Temel Ayarlar
• Temel ayarlar stopaj vergisi ülkesinin kontrolü ve tanımlanması, stopaj vergi anahtarının tanımlanması, gerekli stopaj vergi sınıfının tanımlanması, muafiyet gerekçelerinin tanımlanması ile stopaj vergisi için ileti denetiminin kontrolü işlemlerini kapsar. İlk adım olarak, söz konusu ülkenin standart sistemde bir stopaj vergisi ülkesi olarak yapılandırılmış olup olmadığına bakalım.
  

  Stopaj Vergisi Ülkesinin Kontrolü

  Stopaj vergisi belgelerinin çıktılarını alabilmek için stopaj vergisi ülkesini tanımlamanız gerekir. Buradaki ülke ID’si standart sistemdeki ülke ID’sinden farklıdır ve vergi makamları için ülkeye özgü gereksinimlerin takibi amacıyla kullanılır. Stopaj vergisi uyarlaması yapacağınız ülkenin standart listede yer alıp almadığını kontrol etmek ve gerekirse değişiklik yapmak için IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Temel ayarlar • Stopaj vergisi ülkesinin kontrolü (S_ALR_87003283) menü yolunu izleyin (Şekil 7.17).

  

  Şekil 7.17 Stopaj Vergisi İçin Ülke Anahtarı

  Stopaj Vergi Anahtarının Tanımlanması

  Stopaj vergi anahtarları, ülkedeki vergi makamlarınca belirlenen resmi stopaj vergisi kodlarının sistemdeki karşılığıdır ve daha sonra tanımlanacak stopaj vergisi kodlarına atanırlar. Bu anahtarlar vergi beyannamelerinin hazırlanmasına yardımcı olur. SAP Arjantin gibi bazı ülkeler için, standart anahtarları sunmaktadır. Gerekli stopaj vergisi anahtarlarını tanımlamak için aşağıdaki adımlar yürütülür:
  
  
  1. Stopaj vergi anahtarını tanımlamak için; Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Temel ayarlar • Stopaj vergisi anahtarını tanımla (S_ALR_87003284) menü yolunu izleyin.
  2. Çalışma alanını tanımla: Giriş ekranında çalışma alanı olarak ülke anahtarını girin (TR). “Resmi stopaj vergisi anahtarı - Tanımlar” görünümünü değiştir: Genel ekranında Yeni girişler tuşunu kullanarak gerekli stopaj vergisi anahtarlarının tanımlanmalarına devam edin.
  3. Yasal raporların bazılarında kullanılmak üzere vergi dairesi tarafından düzenlenen, her vergi türüne ait resmi ulusal vergi kodunu seçmek için NatTaxCode alanını kullanabilirsiniz (Şekil 7.18). Bu alanın doldurulması Türkiye için zorunlu değildir.

  

  Şekil 7.18 Stopaj Vergisi Anahtarları

  Muafiyet Gerekçelerinin Tanımlanması

  Kritik ya da zorunlu bir aktivite olmamasına rağmen, bu adımın uyarlamasını yapmak stopaj vergisi muafiyeti için geçerli sebeplerinin bakımının yapılmasına yardımcı olur. Muafiyet gerekçelerini tanımlamak için; Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Temel ayarlar • Muafiyet gerekçelerinin tanımlanması (S_ALR_87003287) menü yolu izlenir. Bu uyarlama adımı kullanılarak tanımlanan iki karakterlik muafiyet kodları, satıcı ana verisinde veya şirket kodu stopaj vergisi ana veri bilgilerinde girilebilir.

  Stopaj Vergisi İçin İleti Denetiminin Değiştirilmesi

  Hem çevrimiçi hem de toplu (batch) veri girişleri için sistem mesajlarını ayarlamak isterseniz bu uyarlama adımı kullanın. Varsayılan mesaj numaralarının her birisi için nasıl (dipnot olarak veya diyalog penceresi olarak) ve ne tür (uyarı, bilgi, vs.) mesaj çıktıları olması gerektiğini kurgulayın.

  Vaka Analizi
  TR04 şirketinde ileti kontrollerinin tüm kullanıcılar için geçerli olması istenmektedir. Tüm çevrimiçi işlemler için ileti kontrolü yapılandırılmalıdır, böylece uyarı mesajları verir ve kullanıcılar hatalarını düzeltebilir. Ancak, toplu (batch) veri girişinde, 7Q alanındaki stopaj vergisi süreci ile alakalı SAP’nin standart ileti denetim ayarları kullanılacaktır.

  Bu işlem için IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Temel ayarlar • Stopaj vergisi için ileti denetimini değiştir menü yolu kullanılır. (Şekil 7.19) Her bir kullanıcı için ayarları değiştirebilir veya Klnc.adı alanını boş bırakarak tüm kullanıcılar için aynı ayarların geçerli olması sağlanabilir.

  

  Şekil 7.19 Stopaj Vergisi İçin İleti Denetiminin Değiştirilmesi

  Sistemde genişletilmiş stopaj vergisi için uyarlanacak olan temel ayarlar bunlardır. Şimdi EWT hesaplaması için gereken uyarlamaları inceleyelim.
• Hesaplama
• Hesaplama menüsü altında aşağıdaki öğeler tanımlanır:
  • Stopaj vergisi tipinin tanımlanması (hem fatura hem ödeme kaydı için)
  • Stopaj vergisi için kur tipi (eğer ödemelerden farklı bir kur tipi kullanılması planlanıyorsa)
  • Stopaj vergi tipi için yuvarlama kuralları
  • Hem FI hem de SD implementasyonu yapılıyorsa, SD koşul türünün stopaj vergi tipine tayin edilmesi
  
  
  Stopaj vergisi tipi, genişletilmiş stopaj vergisinin nasıl tanımlanacağını ve hesaplanacağını yönetir. Tek bir ticari işlem için tevkif edilecek birden fazla stopaj vergisi gerekebilir, bu yüzden sistemde birden fazla stopaj vergisi tipi tanımlanabilir.

  İpuçları ve Püf Noktaları
  İlgili stopaj vergisini hesaplamak için müşteri ve satıcı ana verilerinde stopaj vergisi tipi girilmelidir.

  Stopaj vergisi türleri, kaydetme zamanına göre iki farklı kategoride gruplandırılabilir. Faturalamada kayıt için stopaj vergisi tipi ve ödemede kayıt için stopaj vergisi tipi.

  Stopaj vergisi tipinin tanımlanması: Fatura kaydı

  Ödemeyi etkilemeyen bir fatura girdiğinizde, faturalamada kayıt için stopaj vergisi tipi kullanılır.
  1. Bu işlem için IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Hesaplama • Stopaj vergisi tipi • Stopaj vergisi tipinin tanımlanması: Fatura kaydı (S_ALR_87003264) menü yolu kullanılır.
  
  2. Gelen çalışma alanını tanımla ekranında ülke anahtarı olarak (TR) girin. Bir sonraki ekranda Yeni Girişler tuşunu kullanarak gerekli olan stopaj vergisi tipini tanımlayın. (Şekil 7.20)

  

  Şekil 7.20 Stopaj Vergisi Tipinin Uyarlanması

  • Stopaj vtg.tipi: Stopaj vergisi tipi için iki karakterli bir tanımlayıcı girilir (S1). Daha sonra gerekli tanım girilir.
  • Matrah: Brüt tutar radyo butonunu seçin. Buradaki seçenekler; Net tutar, brüt tutar, değiştirilen net tutar (satır kaleminin net tutarı artı ayrı olarak yapılandırılan bir dizi özel vergi tutarları), vergi tutarı ve değiştirilen vergi matrahıdır.
  • Gösterge kabul et: Sistemin stopaj vergisi hesaplamasında, aynı kategori numarasına sahip bir başka stopaj vergisi tipini devralması için bu onay kutusunu işaretleyin.
  • Matrahtan indirim: Stopaj vergisinin, stopaj vergisi matrahından düşürülmesi gerekiyor ise bu onay kutusunu işaretleyin. Örneğin, Kolombiya’da bu uygulanmaktadır.
  • Stopaj Vergisi Tutarı Kaydedilecek: Bu onay kutusu seçilirse sistem stopaj vergisini hesaplar ve kaydeder. (Örneğin, Türkiye) Bu prosedür, Fransa ya da Belçika için gerekli değildir.
  • Yuvarlama Kuralı: Stopaj vergisi tutarını ticari olarak yuvarlamayı etkinleştirmek için SV ttr.tic.yvrl. radyo butonunu seçin. Diğer seçenekler ise her zaman yukarı yuvarlama ve her zaman aşağı yuvarlama opsiyonlarını içerir.
  • Kümülasyon Türü: Uygun kümülasyon türünü seçiniz. Seçenekler arasında kümülasyon yok ve dönem başına kümülasyon bulunur (her takvim yılı için, her 3 aylık dönem için, her ay için vb.). Kümülasyon olduğunda, cari dönemde birikmiş stopaj vergisi miktarı, stopaj tutarı hesaplanacak olan satır kaleminin stopaj vergisi miktarına eklenir.
  • Azm. SV kümülasyonu: Birikmiş stopaj vergisi tutarı maksimum miktarı aştığında stopaj vergisinin tevkif edilmemesi isteniyorsa bu göstergeyi ayarlayın. Bu seçenek, sadece kümülasyon ile bağlantılı olarak kullanılır.
  • Denetim: Denetim bölümünde stopaj vergisi matrahının ve stopaj vergisi tutarının manuel girilip girilemeyeceğini ve sistemin üretilen standart sertifikayı numaralandırmasını isteyip istemediğinizi belirtin.

  İpuçları ve Püf Noktaları
  SV matrahı (manuel) ve Manuel SV tutarı alanları normalde manuel olarak girilmez. Ancak, bu onay kutularını seçtiğinizde gerekirse veri girmeniz mümkündür. Bu yüzden, alan ayarlarında bu alanları zorunlu alan yapmamanız gerekir.

  • Bölge: Bu alan Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, İtalya, Brezilya, Avustralya ve Büyük Britanya gibi ülkelerde otomatik adres biçimlendirme işlevini kullanarak, adresin bir parçası olarak ilgili devlet, bölge ve ilçeyi yazdırmak için kullanılmaktadır.
  • Asgari/azami tutar tanımı: Gösterge düzeyi ve tip düzeyi seçeneklerinden uygun olanı seçin. Böylece minimum ve maksimum matrah tutarları vergi göstergesi veya vergi türü düzeyinde hesaplanır. Benzer şekilde, minimum veya maksimum vergi miktarlarını kontrol etmek için stopaj vergisi tutarı bloğu altında gösterge düzeyi ve tip düzeyi seçeneklerinden birini seçin.
  3. Kaydedin ve fatura kaydı için diğer stopaj vergisi tiplerini tanımlayın.

  Stopaj vergisi tipinin tanımlanması: Ödeme kaydı

  Ödeme kaydı için stopaj vergisi tipi, gerçek bir ödeme yaparken kullanılır. Bu işlem için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Hesaplama • Stopaj vergisi tipi • Stopaj vergisi tipini tanımla: Ödeme kaydı (S_ALR_87003266) menü yolu kullanılır (Şekil 7.21). Uyarlama adımları, fatura kaydı için stopaj vergisi tipinin tanımlanmasına benzer. Bunun yanında, dikkat edilmesi gereken bazı ek alanlar aşağıda belirtilmiştir.

  

  Şekil 7.21 Stopaj Vergisi Tipinin Tanımlanması: Ödeme Kaydı

  • Stopaj vergisi uyarlaması yapılan ülkede; stopaj vergisi kesintisinin indirimler düşüldükten sonra gerçekleşmesini sağlamak için SV öncesi indr. (Stopaj vergisi öncesi nakit indirimi hesaplaması) radyo düğmesini seçin. Bu durumda, nakit indirimi hesaplanır ve stopaj vergisi hesaplanmadan önce stopaj vergisi matrahından düşülür. Stopaj vergisinin, nakit indirimi hesaplanıp düşülmeden önce hesaplanması istenirse İndr. öncesi SV (İndirim hesaplaması öncesi SV hesaplaması) radyo düğmesi seçilir.
  • Denetim alanında, ilave seçim kutuları mevcuttur. Bu seçim kutuları; kaynakta kesinti yapmanıza, faturayı kaydettiğinizde tutarı girmenize (SV kesintisi) ayrıca gelen ve giden ödemeler için stopaj vergisi miktarının girilmesine (Ödemeye göre SV) izin verir.
  • Merkezi fatura alanında, merkezi bir fatura kullanılmadığını belirtmek için ilk radyo düğmesini (Merkezi ftr. yok mu?) seçin.

  İpuçları ve Püf Noktaları
  Merkezi faturalama, Arjantin gibi bazı ülkelerde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem; müşteri ve satıcı alacak dekontları veya peşinatları gibi diğer belgelerle bağlantılı satır kalemlerini izlemek için kullanılır. Sistem stopaj vergisini hesaplanırken tüm bu bağlantılı öğeleri dikkate alır.

  • Asgari kontrol alanında, kalem düzeyinde asgari kontrol radyo düğmesini seçin. Böylece stopaj vergisi sadece, stopaj vergisi matrahı tanımlanan matrah tutarını aştığında ve stopaj vergisi tutarı uyarlamada her bir satır kalemi için belirtilen stopaj vergisi tutarını geçtiğinde hesaplanır.
  
  Stopaj vergisi için kur tipi belirle, uyarlama adımı yalnızca stopaj vergisi miktarında yabancı para birimlerinin çevrimi için ödemedekinin dışında bir döviz kuru kullandığınızda gereklidir. 
  
  Bir sonraki adım, stopaj vergi tipi için yuvarlama adımlarının tanımlanmasıdır.

  Stopaj vergi tipi için yuvarlama kuralını tanımla

  Bir şirket kodunda tanımlanan tüm stopaj vergi tipleri için uygun bir yuvarlama kuralı tanımlamak üzere; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Hesaplama • Stopaj vergisi tipi • Stopaj vergi tipi için yuvarlama kuralını tanımla menü yolu kullanılır.
  
  “SV. Yuvarlama kuralları” görünümünü değiştir: Genel bakış ekranında şirket kodu, stopaj vergi kategorisi ve para biriminin her bir kombinasyonu için birim sütununda istenilen yuvarlamayı tanımlayın. Örneğin, Hindistan için uyarlama yaparken bu alanı 100 olarak ayarlayın. Türkiye için bunu 1 olarak ayarlayacağız.

  İpuçları ve Püf Noktaları
  Burada tanımlanan yuvarlama kuralı sadece bu şirket kodu/kodları için stopaj vergisi tutarı kaydı için geçerlidir ve bu şirket kodunda kaydedilen diğer tutarları etkilemez.

  Koşul türünün stopaj vergisi tipine tayini

  FI ve SD implementasyonu birlikte yürütülüyorsa, SD modülündeki koşul türlerini stopaj vergisi tipine dönüştürmek üzere eşleştirmek için IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Hesaplama • Stopaj vergisi tipi • Koşul türünün stopaj vergisi tipine tayini menü yolu kullanılır. 
  
  Bir sonraki uyarlama adımı (satıcılara ilişkin) stopaj vergisi sınıfının kontrolüdür. Her ne kadar temel ayarlar menüsünde yer alsa da sistemde tüm stopaj vergisi tipleri tanımlamadan stopaj vergisi sınıfını uyarlamak mümkün değildir.

  Stopaj Vergisi Sınıfının Kontrolü

  Stopaj vergisine tabi satıcıları kategorize etmek için stopaj vergisi sınıfları kullanılır. Bu stopaj vergisi sınıfları stopaj vergisi çıktılarında yazdırılır. 
  
  1. Stopaj vergisi sınıflarını belirtmek için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Temel ayarlar • Stopaj vergisi sınıfının kontrolü (S_ALR_87003269) menü yolu izlenir.
  2. Açılan Çalışma alanını tanımla: Giriş ekranında (Şekil 7.22) ülke anahtarı olarak TR girilir ve yeni girişler tuşu kullanılarak stopaj vergisi tiplerinin (SV ktg.) her biri için gerekli olan stopaj vergisi sınıflarının bakımını gerçekleştirilir.

  

  Şekil 7.22 Stopaj Vergisi Sınıfları

  Stopaj vergisi sınıfları tamamlandıktan sonra, bir sonraki alt bölümde şirket kodlarına stopaj vergisi tipleri atanabilir.

  Stopaj Vergisi Tiplerinin Şirket Kodlarına Tayini

  Stopaj vergisi tiplerini ilgili şirket koduna tayin etmek için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Şirket kodu • Stopaj vergisi tiplerini şirket kodlarına tayin et (S_ALR_87003423) menü yolu kullanılır.
  
  Gelen “Her stopaj vrg. kategorisi için şirket kodu SV bilgileri” ekranında, yeni girişler tuşuna tıklayarak tüm stopaj vergisi tipleri kombinasyonları için ayrıntıları girin ve kaydedin. Yeni girişler tuşunu tıkladığınızda göreceğiniz ekrandaki alanları inceleyelim (Şekil 7.23).

  

  Şekil 7.23 Stopaj Vergisi Tiplerinin Şirket Kodlarına Tayini

  • Şirket Kodu: Şirket kodunu girilir, örneğin TR04.
  • Stopaj vrg. Tipi: Açılır listeden vergi türü seçilir, örneğin S1.
  • SV Sınıfı: Açılır listeden stopaj vergisi sınıfı seçilir.
  • SV ksnt. Yetkili: Şirket kodunun belirtilen stopaj vergisi tipi için bir satıcı adına vergi kesintisi yapma hakkı varsa, bu onay kutusu işaretlenir.
  • Kesinti bşl. Tarihi: Şirket kodunun bu stopaj vergisi tipi için vergi kesintisi yapmak üzere yükümlünün başladığı tarih girilir. Ayrıca Ksnt.yetkisi son tarih alanı da doldurulur.
  • SV tanıtıcı no: Vergi kimlik numarası, sosyal güvenlik numarası veya TC kimlik numarası gibi stopaj vergi tipleri için vergi otoriteleri tarafından yayınlanan numaralar girilir. Bu alanın bakımı şirket kodunun stopaj vergisi bilgilerinin bir parçası olarak ya da müşteri veya satıcı ana verilerinin stopaj vergisi bilgilerinin bir parçası olarak yürütülür.
  • SV mükellefi: Bu onay kutusu seçildiğinde, şirket kodunun kendisi bu stopaj vergisi tipi için stopaja tabidir.
  • Kaynakta ksnt.yetkil: Kaynakta kesinti için gerekli yetki mevcut mu? Eğer şirket kodu bu stopaj vergisi tipi için kendi adına vergi kesintisi yapabiliyor ise bu onay kutusu işaretlenir.
  • Şirket stopaj vergisinden muaf ise; muafiyet bloğu altında muafiyet ile ilgili ayrıntılar düzenlenir.
  Şimdi stopaj vergisi göstergelerini tanımlamak için hazırız.

  Stopaj Vergisi Göstergesinin Tanımlanması

  Sistem stopaj vergisi miktarını belirlemek için bir stopaj vergi göstergesi kullanır, stopaj vergi göstergesi ise iki bileşenden oluşur: Matrah ve stopaj vergisi.
  
  Gelir Vergisi Kanunun 94. maddesinde vergi tevkifatı (stopaj kesintisi) açıklanmış ve hangi ödemelerden vergi tevkifatı yapılacağı uzun bir liste halinde sıralanmıştır. Bu ödemelerden biri de kira ödemesidir. Örnek olarak kira ödemesinde doğan stopaj vergisinin hesaplanmasını, kaydedilmesini ve raporlanmasını inceleyelim.
  
  1. Stopaj vergisi göstergesini tanımlamak için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Hesaplama • Stopaj vergisi göstergesi • Stopaj vergisi göstergesinin tanımlanması (S_ALR_87003617) menü yolu izlenir.
  2. Gelen ekranda ülke anahtarı TR olarak girilir. Daha sonra Yeni Girişler tuşu kullanılarak ve Şekil 7.24’te gösterilen detaylar girilerek stopaj vergisi göstergeleri tanımlanır.

  

  Şekil 7.24 G3 Vergi Göstergesinin Tanımlanması

  • Stopaj Vergisi Tipi: Açılan listeden uygun stopaj vergisi tipini seçin. Örneğin, kira stopajı için S3 seçilir.
  • Stopaj Vergisi Göstergesi: Stopaj vergisi göstergesi için iki haneli bir tanımlayıcı girilir. Örneğimizde kira stopajı için G3.
  • Resmi Stopaj Vergisi Anahtarı: Resmi stopaj vergisi anahtarı seçilir (4044).
  • Vergiye Tabi Tutar:  Fatura bedelinin vergiye tabi olan kısmının yüzdesi girilir (G3 için %100).
  • Kayıt Göstergesi: 1 seçilir, böylece stopaj vergisi tutarı müşteri/satıcı veya banka satır kaleminden düşülür ve stopaj vergisi satır kalemi otomatik olarak oluşturulur.
  • Stopaj Vergisi Oranı: Geçerli vergi oranı girilir (%20).
  • Stopaj Vergisi Oranı (Kesir): Özellikle İtalya'da kullanılan bu alan “stopaj vergisi oranı sayacı” olarak da bilinir. Bu alan, ondalık sayı olarak ifade edilemeyen oranları kesir olarak girmek için kullanılabilir.
  • Stopaj Vergisi Formülü: Stopaj vergisi belirli bir özel formüle göre hesaplanıyor ise kullanılır.
  • Eğer stopaj vergisine ilişkin vergi göstergesi bölge düzeyinde tevkif ediliyor ise raporlama bilgileri alanındaki gerekli detayların girişi yapılır.
  
  Benzer şekilde devam edilir ve gerekli tüm stopaj vergisi göstergeleri tanımlanır.

  Stopaj Vergisi Hesaplaması İçin Formüllerin Tanımlanması

  Bazı durumlarda stopaj vergisi hesaplaması için bir formül tanımlanması gerekebilir. Bu durumda, ilk olarak stopaj vergisi göstergesi oluşturulur (Şekil 7.25) ve daha sonra gerekli formül tanımlanır (Şekil 7.26).

  

  Şekil 7.25 G2 Vergi Göstergesinin Tanımlanması

  İpuçları ve Püf Noktaları
  Stopaj vergisi göstergesini tanımlarken, matrah ve stopaj vergisi oranı alanları boş olmalı ve kayıt göstergesi 1 olarak seçilmelidir.

  1. Stopaj vergisi hesaplaması için formül tanımlamak için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Hesaplama • Stopaj vergisi göstergesi • Stopaj vergisi hesaplaması için formülleri tanımla (S_ALR_87003618) menü yolu izlenir.
  2. Gelen pop-up ekranda ülke anahtarı TR olarak girilir. Görüntülenen genel bakış ekranında, Yeni Girişler tuşunu kullanarak başlık verileri tanımlanır:
  • Şirket kodu para birimi (PB) girilir ve uygun stopaj vergisi tipi (S2) ile stopaj vergisi göstergesi (G2) belirtilir.
  • Stopaj vergisi ülke anahtarı (SVül) alanında stopaj vergisi ülkesi seçilir (satıcı ana verisindekinden farklı olabilir) ve geçerlilik başlangıcı girilir.
  3. Kaydedilir ve stopaj vergisi hesaplamasına ilişkin formüller düzenlenir. Son matrah (kesinti için azami tutar), stopaj vergisi yüzdesi (SV oranı) ve taban tutardaki azaltılmış indirim (eğer satıcı ana verisinde muafiyet izni varsa matrah tutarının hangi tutarda azaldığı) girilir ve kaydedilir. Şekil 7.26’daki ekran görüntülenir.

  

  Şekil 7.26 Stopaj Vergisi Hesaplaması İçin Formüllerin Tanımlanması

  Asgari ve Azami Tutarların Tanımlanması

  Stopaj vergisi veya matrah tutarı için asgari ve azami tutarlar stopaj vergisi tipi veya stopaj vergisi göstergesi seviyesinde tanımlanabilir. Stopaj vergisi tipi düzeyinde tanımlandığı zaman, bu tutarlar ilgili satır kaleminde belirtilen stopaj vergisi göstergelerinden bağımsızdır. Vergi göstergesi seviyesinde ise tutarları, vergi tipi ve vergi göstergesinin her kombinasyonu için birbirinden bağımsız şekilde uyarlayabilirsiniz.
  
  Genişletilmiş stopaj vergisi için son uyarlama adımı kayıt gereksinimleridir, bu konular bir sonraki başlıkta ele alınacaktır.
• Kayıt
• Kaynağında kesilen stopaj vergilerinin ödenmesi için ve stopaj vergisi karşıt kayıtları için ayrı hesaplar tanımlanabilir. Hesaplar tanımlanırken, stopaj vergisi tipi ve stopaj vergisi göstergesinin kombinasyonuna göre daha detaylı olarak ayırabilir veya belirli bir vergi türü için tek bir hesap tanımlanabilir. Denkleştirme yapabilmek için EWT kayıtları için tanımlanan muhasebe hesaplarının açık kalem yönetimi ile takip edilmesi gerekir.

  Vaka Analizi
  TR04 şirketinde stopaj vergisi tipleri için farklı muhasebe hesapları kullanılacaktır, ancak hesapların stopaj vergisi göstergesi için ayrılması gerekmemektedir. Diğer taraftan, kaynağında kesilen stopaj vergisi için tek bir hesap olması yeterlidir.

  Ödenecek Stopaj Vergisi İçin Hesapların Tanımlanması

  Ödenecek stopaj vergisi için hesapları tanımlamak üzere; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Kayıt • Stopaj Vergisi Hesabı • Ödenecek stopaj vergisi için hesapların tanımlanması (OBWW) menü yolu izlenir.
  
  1. Gelen pop-up ekranında hesap planı girilir. TR04 şirketi için geçerli hesap planı CATR.
  2. Kurallar ekranında, hesapların nelere bağlı olarak belirlendiğini belirlemek için parametreler seçilebilir. TR04 şirketindeki senaryoda, stopaj vergisi tiplerinin her biri için farklı muhasebe hesapları kullanılacağı için Stopaj vergisi tipi onay kutucuğu işaretlenir. Borç ve alacak için ayrı hesaplar kullanılması planlanıyorsa, Borç/alacak onay kutucuğu da işaretlenmelidir.
  3. Kurallar kaydedilir ve hesaplar tuşu tıklanır, gelen ekranda muhasebe hesapları düzenlenir. Stopaj vergisi tipi seçilir ve Hesap sütununa uygun hesap girilir (Şekil 7.27).

  

  Şekil 7.27 Ödenecek Stopaj Vergisi İçin Hesapların Tanımlanması

  4. Eğer kendi kayıt anahtarlarınızı kullanmayı planlıyorsanız, Kayıt anahtarı tuşunu kullanarak gerekli anahtarları girebilirsiniz. Aksi takdirde, standart ayarları değiştirmeyin.

  İpuçları ve Püf Noktaları
  Diğer uygulama alanlarının aksine, seçilen hesap planında ilgili muhasebe hesabının uyarlaması olmasa bile, burada muhasebe hesap numarasını girilebilir. Kaydedildiğinde, sistem hesabın henüz oluşturulmadığı hakkında uyarı verir ama kayıt işlemine engel olmaz. Daha sonrasında ana hesap ana verileri oluşturulurken, bu hesapların oluşturulması unutulmamalıdır.

  Kaynağında Kesilen Stopaj Vergisi Hesaplarının Tanımlanması

  Kaynağında kesilen stopaj vergisi hesaplarını tanımlamak üzere; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Kayıt • Stopaj Vergisi Hesabı • Kaynağında kesilen stopaj vergisi hesaplarının tanımlanması (OBWS) menü yolu izlenir. Prosedür, önceki aşamadaki ile benzerdir.
  
  Bu işlemler birlikte EWT kayıtları için gerekli ayarların uyarlanması tamamlanmış olur. Bir sonraki konuda stopaj vergisi için sertifika numaralaması incelenecektir. 
• Stopaj Vergisi İçin Sertifika Numarası
• Stopaj vergisi sertifikalarının mümkün olduğunca tam olarak numaralandırılması zorunludur, çünkü bu sertifikalar verginin tevkif edildiğini satıcıya ve vergi dairelerine kanıtlar. SAP’de sertifika numaralaması, numaralama sınıfları ve numaralama gruplarına dayanır ve bunlar organizasyon ünitelerine (şirket kodu gibi) ve stopaj vergisi kategorilerine (stopaj vergisi tipi gibi) tayin edilebilir.


Numaralama grupları, basitçe bir ya da daha fazla numara aralığından oluşan numara gruplarıdır. Bir numaralama sınıfı ise numaralama gruplarının bir grubudur. Bunlar tanımlandığında, SAP sistemi sertifika numarasını ilgili numaralama grubundan sırayla belirler. Doğru numaralandırma için numaralama kavramı olarak adlandırılan aşağıdaki seçenekler arasından seçim yapılabilir:


• K001: Numaralama sınıfının şirket koduna tayini
• K002: Numaralama sınıfının stopaj vergisi tipi veya şirket kodunun kombinasyonlarına tayini
• K003: Numaralama sınıfının stopaj vergisi tipi, şube veya şirket kodu kombinasyonlarına tayini


Uygun numaralama kavramı seçilir, bu kavram şirket kodunun ülkesine atanır, numaralama sınıfları tanımlanır ve numaralama grupları numaralama sınıflarına tayin edilerek sistem buna göre uyarlanır.


Vaka Analizi
TR04 şirketi için, stopaj vergisi sertifikalarının kolay izlenmesi ve kontrol edilmesi amacıyla stopaj vergisi tipi ve şirket kodu kombinasyonunda numaralandırılması istenmektedir (K002).

Numaralama Sınıflarının Tanımlanması

Sertifika numaralaması uyarlamasında ilk adım numaralama sınıflarının tanımlanmasıdır. Bu işlem için IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Kayıt • Stopaj vergisi için sertifika numaralaması • Numaralama sınıflarının tanımlanması menü yolu kullanılır ve gerekli numaralama sınıfı ayarlanır.

İpuçları ve Püf Noktaları
Eğer numaralama kavramı 2 (K002) kullanılıyor ise, numaralama sınıflarının stopaj vergisi tiplerine benzer şekilde numaralanması yararlı olur. Böylece, sadece numaralama sınıfına bakarak sertifikanın hangi stopaj vergisi tipi ile ilgili olduğu bilinebilir.

Numaralama Grubunun Numaralama Sınıfına Tayini

Numaralama sınıflarını tanımladıktan sonra, numaralama gruplarını numaralama sınıflarına tayin etmek gerekir. Bu adımdan önce numaralama gruplarını veya numara alanlarını tanımlamanız gerekmez; sistem tayin sırasında numaralama gruplarını (numaralama sınıfı ve şirket kodunun her bir kombinasyonu için) ve gerekli numara alanlarını otomatik olarak yaratır. Bu işlem için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Kayıt • Stopaj vergisi için sertifika numaralaması • Numaralama grubunun numaralama sınıfına tayini menü yolu kullanılır.

Gelen ekranda şirket kodu ve numaralama sınıfı girilir ve sonra girişler kaydedilir. Sistem numaralama grubunu yaratır, alt sınır ve son numara alanlarını doldurur. Numara alanı değiştirilmek istenirse, numara alanı bakımı tuşuna basılır (Şekil 7.28).



Şekil 7.28 Numaralama Grubunun Numaralama Sınıfına Tayini

İpuçları ve Püf Noktaları
Numaralama gruplarının tanımlanması ve Numara alanlarını tanımla uyarlama adımları sadece numaralama grubunun numaralama sınıfına başlangıçtaki tayininden sonra ihtiyaç duyulan değişiklikler için kullanılır. 

Numaralama Kavramının Şirket Kodunun Ülkesine Tayini

Seçilen numaralama kavramını (TR04 şirketi için K002) şirket kodunun ülkesine (örnek şirket için TR) tayin etmek için bu adım kullanılır. Bu işlem için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Kayıt • Stopaj vergisi için sertifika numaralaması • Numaralama kavramının şirket kodunun ülkesine tayini menü yolu kullanılır. Gelen ekranda ülkenin (TR) karşısında Kavram alanına K002 girin.

Son adım ise numaralama sınıfının numaralama kavramına tayinidir. (K002-şirket kodu/stopaj vergisi tipi kombinasyonları)

Numaralama Sınıfının Tayini

Örneğimizdeki K002 numarala kavramı için, numaralama sınıfı şirket kodu ve stopaj vergisi tipinin kombinasyonlarına tayin edilir. Bu işlem için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Kayıt • Stopaj vergisi için sertifika numaralaması • Numaralama kavramı 2: Numaralama sınıfının tayini menü yolu kullanılır.

Gelen ekranda, şirket kodu ve stopaj vergisi tipi kombinasyonları için numarala sınıfı girilir. Böylece, stopaj vergisi için sertifika numaralaması uyarlaması tamamlanmış olur.

Uyarlamanın son adımı ise stopaj vergisinin doğru ve zamanında raporlanması için yapılması gerekenleri içermektedir.
• Bildirim
• Stopaj vergisinin raporlanması en az hesaplanması ve tahsil edilmesi kadar önemlidir. Stopaj vergisi bilgilerinin ilgili vergi yetkililerine raporlanması için uygun formatlar (aynı zamanda beyanname olarak da bilinir) kullanılması gerekmektedir. İlgili tüm bilgilerin beyannamelerdeki tablolarda yer alması için, sistemin düzgün olarak yapılandırılması gerekir. Başlıca uyarlama adımları; Stopaj vergisi için formların tanımlanması, Stopaj vergisi sertifikaları için form tayini ve stopaj vergisi bildirimi için asgari tutarların tanımlanmasıdır.
  

  Stopaj Vergisi İçin Formların Tanımlanması

SAP tarafından sağlanan standart formları kullanmak istiyorsanız herhangi bir değişiklik yapmanız gerekmez. Bu formlar hem SAPscript hem de Smart Form olarak mevcuttur. Standart Smart Form adlandırma kurallarına göre stopaj vergisi formları IDWTCERT_XX* olarak adlandırılır ve burada XX ülke koduna karşılık gelir. Yeni bir smart form tanımlamak için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Stopaj vergisi bildirimi (genel) • Yazdır • Stopaj vergisi bildirimi için formun tanımlanması (SMARTFORMS) menü yolu kullanılır.

Benzer şekilde yeni bir SAPscript formu hazırlamak için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Bildirim • Stopaj vergisi için formların tanımlanması (SE71) menü yolu izlenir.

Stopaj Vergisi Sertifikaları İçin Form Tayini

Bildirim için gerekli formlar tanımlandıktan sonra her bir stopaj vergisi tipi için, stopaj vergisi sertifikaları için form tayini yapılır. Bu işlem için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Bildirim • Stopaj vergisi sertifikaları için form tayini menü yolu kullanılır. Gelen ekranda stopaj vergisi tiplerinin her biri için form isimleri girilir.

Çıktı Gruplarının Tanımlanması

Çıktı grupları, stopaj vergisi beyannamelerini DME dosyası olarak hazırlamak için kullanılır, bunun yanı sıra beyannamelerin hangi listeleri, çıktıları ve dosyaları kapsadığını belirtir ve programın stopaj vergisi kalemlerini hangi muhasebe belgelerinden (satıcılar muhasebesi, müşteriler muhasebesi ya da her ikisi) okuduğunu gösterir. Standart SAP sisteminde ülkelerin çoğu için önceden tanımlanmış çeşitli çıktı grupları bulunmaktadır. Mesela, örnek çıktı grubu US1 ABD’de kullanılan stopaj vergisi beyannameleri için tanımlanmıştır.

Yeni bir çıktı grubu tanımlamak için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Stopaj vergisi bildirimi (genel) • Çıktı gruplarını tanımla menü yolu kullanılır. Ayrıca bu ekrandaki satırlara çift tıklayarak ve Şekil 7.29’da gösterilen ekrandaki gerekli bilgileri düzenleyerek iş akış türleri değiştirilebilir.

Çıktı grupları ve iş akış türleri uyarlandıktan sonra DME (data medium exchange) dosyaları için uyarlamaları tamamlamak üzere bir sonraki adıma geçilebilir.



Şekil 7.29 Çıktı Gruplarının Tanımlanması

Stopaj Vergisi Bildirimi İçin Dosya Biçiminin Tanımlanması

Bu adımda, stopaj vergisi beyannamesi için DME dosya biçimini tanımlar. SAP her ülke ve stopaj vergisi tipi için standart formatlar sunmuştur. Genel bir stopaj raporu çalıştırıldığında, seçilen tüm stopaj vergisi verilerine içersen bir DME dosyası oluşturulur ve burada tanımlanan DME biçimine göre veriler biçimlendirilir. Dosya biçimini tanımlamak için; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Stopaj vergisi bildirimi (genel) • DME dosyaları • Stopaj vergisi bildirimi için dosya biçimini tanımla (DMEE1) menü yolu kullanılır. Şekil 7.30’da gösterilen başlangıç ekranında, ağaç tipi belirtilir (stopaj vergisi raporlaması için WTRE) ve açılan listeden uygun biçim ağacı seçilir.



Şekil 7.20 Stopaj Vergisi Bildirimi İçin Dosya Biçiminin Tanımlanması

Böylelikle, asgari tutarların tanımlanması hariç, bildirim ayarları tamamlanmış olur.

Asgari Tutarın Tanımlanması

Stopaj vergisi tipi için asgari tutarı tanımlamak üzere; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Bildirim • Her stopaj vergisi tipi için asgari tutar tanımla menü yolu izlenir.

Stopaj vergisi göstergesi tipi için asgari tutarı tanımlamak üzere; IMG • Mali muhasebe (yeni) • Mali muhasebe temel ayarları (yeni) • Stopaj vergisi • Genişletilmiş stopaj vergisi • Bildirim • Her stopaj vergisi gös.için asgari tutarın tanımlanması menü yolu izlenir.



Şekil 7.31Asgari Tutarın Tanımlanması

Gelen ekranda ülke anahtarı olarak TR girilir ve Yeni girişler tuşuna basılara Stopaj vergisi bildirimi için asgari SV tutarı ve Stopaj vergisi bildirimi için asgari matrah alanları düzenlenir.


Böylece stopaj vergisi raporlaması için gerekli uyarlamalar tamamlanış olur. Standart RFIDYYWT raporu kullanılarak, satıcılar için stopaj vergisi sertifikaları gibi tüm çıktılar elde edilebilir ve tevkif edilen vergi hakkında vergi dairesine sunulmak üzere DME dosyası oluşturulabilir. Bu işlem için; Mali işler • Mali muhasebe • Müşteriler/Satıcılar • Stopaj vergisi • Stopaj vergisi bildirimi (genel) (S_P00_07000134) menü yolu kullanılır. Şekil 7.32’deki alanlar düzenlenir ve gereken ek ayarların bakımı yapılır.



Şekil 7.32 Stopaj Vergisi Bildirimi (Genel)